/ 1 اسفند 1396 / بدون دیدگاه / در یادداشت‌ها / توسط نفیسه رئیسی کیا

مزایای انتخاب داور نسبت به قاضی دادگستری

داوری یکی از روش های حل اختلاف یا منازعه میان طرفین دعواست. این روش در مقایسه با رسیدگی مراجع قضایی مزیت های بسیاری دارد که در این نوشتار به بررسی مزایای انتخاب داور نسبت به قاضی دادگستری خواهیم پرداخت.

در داوری به جای اینکه قاضی منصوب دولت به صورت عمومی و غیر تخصصی با هزینه ی آشکار و پنهان بالا به موضوع اختلاف رسیدگی نماید یک داور متخصص در زمانی کوتاه، به شیوه ای آشکار و تعریف شده به موضوع رسیدگی می نماید.

در روش حل اختلاف از طریق داوری :

اولاً داور را طرفین انتخاب می‌کنند.

ثانیاً در هنگام انتخاب او متناسب با موضوع اختلاف صلاحیت و تخصص او را در نظر می گیرند.

ثالثاً این طرفین هستند که تعیین می‌کنند داور در چه مدتی باید به موضوع اختلاف رسیدگی کند. (مدت داوری )

بنابراین زمان را به جای اینکه قاضی و قانون تعیین کنند خود طرفین تعیین می کنند.

رابعاً در داوری ،طرفین می‌توانند یک شیوه رسیدگی به اختلاف را تعریف یا یکی از شیوه های موجود داوری را انتخاب نمایند و داور تعیین شده را ملزم کنند که بر اساس شیوه تعیین شده طرفین به اختلاف رسیدگی کنند.

مثلاً طرفین می توانند شیوه ی داوری “ایران داوری” که در همین سایت آمده است را به عنوان روش رسیدگی داوری خود انتخاب نمایند.

برای مطالعه شیوه ی داوری ایران داوری به این پیوند مراجعه نمایید. آیین داوری “ایران داوری”

خامساً هزینه های رسیدگی به اختلاف در زمانی که پرونده از طریق مرجع قضایی مورد پیگیری و رسیدگی است بسیار سنگین می‌باشد.

به نظر من هزینه‌های رسیدگی قضایی را می توان مشتمل بر دو بخش دانست :

۱- هزینه های آشکار رسیدگی قضایی

هزینه های آشکار رسیدگی در مرجع قضایی مبالغی است که طرفین اختلاف باید بابت هزینه‌های دادرسی، حق الوکاله وکیل، هزینه‌های کارشناسی، هزینه اجرای قرار و… بپردازند. هزینه‌های آشکار رسیدگی در قالب داوری نسبت به هزینه‌های آشکار مرجع قضایی، کمتر است.

۲- هزینه های پنهان رسیدگی قضایی

هزینه‌های پنهان رسیدگی که مردم و فعالان اقتصادی ما کمتر به آن توجه دارند زمان طولانی رسیدگی قضایی است.

تبعات مالی مراجعه به مرجع قضایی

بدیهی است طولانی بودن رسیدگی قضایی باعث می‌شود که اموال و حقوق موضوع پرونده مدت زیادی از گردش آزاد و ایمن اقتصادی برای طرفین و کشور خارج گردد و قابلیت بهره برداری و سرمایه گذاری مطمئن در مورد اموال و حقوق موضوع پرونده، سخت و ممتنع شود.

در نتیجه نمی توان آن اموال و حقوق را با اطمینان خاطر به گردش اقتصادی درآورد.

در عین حال غیرتخصصی بودن رسیدگی قضایی نیز نسبت به بعضی پرونده ها سبب ریسک حقوقی بالا برای طرفین پرونده می شود. زیرا فردی که فرض بفرمایید در حوزه فناوری اطلاعات یا در زمینه مهندسی و پیمانکاری دارای تخصص و آگاهی های لازم نیست می خواهد نسبت به اختلافات آن حوزه تصمیم گیری کند.

بسیار روشن است که چنین فردی برای درک و شناخت موضوع باید زمان زیادی را صرف نماید و چه بسا در نهایت نتواند رای شایسته ای هم صادر کند.

در حالی که حل اختلاف از طریق داوری با توجه به اهمیتی که طرفین به انتخاب داور و متناسب بودن تخصص و دانش او با موضوع اختلاف داده‌اند هزینه‌های پنهان رسیدگی به پرونده را کاهش می دهد و سبب می شود موضوع مورد اختلاف با اطمینان و سرعت بیشتری مورد رسیدگی قرار گیرد.

به عبارتی دیگر در رسیدگی از طریق داوری، سرعت و تخصص و کاهش هزینه های آشکار و پنهان به طور همزمان به فرایند رسیدگی تزریق می گردد.

مجموعاً ارزش ها و مزیت های داوری به عنوان یک شیوه حل اختلاف مدرن، برای کشور و فعالان اقتصادی به قدری گسترده هست که در بین گزینه های آنان جهت حل اختلاف ، قرار گیرد.

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر: