اعتراض شخص ثالث به رای داور

اعتراض شخص ثالث به رای داور

اعتراض به رای داور معمولاً از جانب محکوم علیه رای داوری در مهلت قانونی پس از ابلاغ رای صورت می گیرد.

و پس از رسیدگی دادگاه به اعتراض، یا حکم بطلان رای داور صادر می‌شود و یا در صورت رد اعتراض، رای مزبور به اجبار یا اختیار محکوم علیه به اجرا گذاشته می شود.

موضوعی که در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد:

امکان اعتراض شخص ثالث نسبت به رای داوری می باشد

به عبارتی آیا شخص ثالث که خود را متضرر از رای داوری می داند حق اعتراض به رای را دارد؟

مرجع رسیدگی اعتراض ثالث به رای داور کجاست؟

حق اعتراض به رای داور از جانب طرفین داوری مطابق ماده ۴۸۹ و ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی وجود دارد.

و اما در خصوص اعتراض شخص ثالث به رای داور:

در قانون داوری تجاری بین المللی به این مورد تصریح نشده است

و فقط در ماده ۴۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص آمده است :

… نسبت به حکم داور کسانی که خود یا نماینده آنها در تعیین داور شرکت نداشته اند می توانند به عنوان شخص ثالث اعتراض نمایند.

همچنین در ماده ۴۹۵ آیین دادرسی مدنی آمده است:

رای داور فقط درباره طرفین دعوا و اشخاصی که دخالت و شرکت در تعیین داور داشته اند و قائم مقام آنان معتبر است

و نسبت به اشخاص دیگر تاثیری نخواهد داشت.

در نگاه اول به نظر می‌رسد با توجه به ماده ۴۹۵:

 رای داور از جانب اشخاص ثالث قابلیت اعتراض نداشته باشد،

اما با وجود اختلاف نظرهایی در این خصوص و پس از بررسی نظرات حقوقدانان و رویه حاکم،

در نهایت می توان گفت:

رای داور مانند آرای دادگاه ها اثر نسبی دارد و چنانچه به حقوق شخص ثالث تعرضی نماید شخص ثالث می تواند از طریق اعتراض ثالث  تقاضای رسیدگی نماید.

زیرا با توجه به اصول و قواعد حقوقی، هیچ حکم یا رای صادره از دادگاه یا داور، نباید برخلاف حقوق اشخاص ثالث صادر شده باشد.

در نتیجه می‌توان گفت که امکان اعتراض به رای داور از جانب شخص ثالث نیز وجود دارد ولی برای این اعتراض شرایط خاصی لازم است.

شرایط اعتراض ثالث به رای داوری:

۱. ذینفع بودن ثالث: باید ثابت شود که رای داوری به حقوق ثالث خلل وارد کرده است و وی در اعتراض به رای مزبور و نقض آن ذینفع خواهد بود.

۲.عدم دخالت ثالث در تعیین داور یا داورانی که رای صادر کرده‌اند:

شخصی که به عنوان ثالث اعتراض می‌کند نباید ارتباطی با فرآیند داوری داشته باشد.و به کلی بی طرف بوده باشد.

۳. حکم مورد اعتراض ثالث اجرایی نشده باشد

و یا ثابت شود که حقوقی که اساس و ماخذ اعتراض است به جهتی از جهات قانونی ساقط نشده است.

توافق طرفین بر اسقاط حق اعتراض به رای داوری:

همان طور که بیان گردید اعتراض به رای داوری به دو صورت:

۱. اعتراض طرفین داوری

۲. اعتراض شخص ثالث

در قانون پیش بینی شده است.

از آنجایی که اصل بر توافق محور بودن داوری است؛

لذا طرفین می‌توانند بر اسقاط حق اعتراض خود به رای داوری توافق نمایند.

لازم به ذکر است که :

توافق میان طرفین داوری در مورد اسقاط حق اعتراض، فقط در روابط میان خودشان حاکم است.

لذا نمی توان توافقی کلی مبنی بر اسقاط حق اعتراض به رای داوری نمود

و در چنین موردی حق اعتراض اشخاص ثالث همچنان باقی خواهد بود.

مهلت اعتراض شخص ثالث به رای داوری:

آرای داوری قطعی و غیر قابل تجدید نظر خواهی هستند.

و امکان اعتراض به رای در مهلت قانونی ۲۰ روزه برای طرفین وجود دارد.

اما در خصوص اعتراض ثالث می توان گفت:

به طور کلی برای اعتراض شخص ثالث مهلت خاصی در قانون مقرر نشده است.

لذا محدودیت زمانی ندارد و در صورت وجود شرایط اعتراض برای شخص ذینفع در هر زمانی ممکن است انجام گیرد.

اعتراض ثالث به رای سازشی:

در مواردی که داوران با اختیار صلح و سازش رای سازشی صادر می‌کنند در صورتی که این رای به حقوق شخص دیگری خلل وارد کند او می تواند به عنوان شخص ثالث به رای سازشی اعتراض کند.

همچنین اگر در اثر توافق طرفین در دادگاه، گزارش اصلاحی صادر شود شخص ثالث حق اعتراض به گزارش اصلاحی را نیز خواهد داشت.

مرجع رسیدگی به اعتراض ثالث نسبت به رای داور:

با توجه به ماهیت خصوصی رسیدگی داوری و با توجه به ملاک ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی، مرجع رسیدگی به این اعتراض دادگاهی است که دعوا را به داوری ارجاع نموده و یا دادگاهی است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد.

ایران داوری مرکز تخصصی داوری در ایران است که آماده ارائه خدمات داوری و قبول داوری های تخصصی شما می باشد.

جهت رفع سوالات و ابهامات خود در خصوص اعتراض به رای داوری به عنوان ثالث یا یکی از طرفین داوری با داوران و مشاوران مجرب و متخصص ما در ایران داوری در ارتباط باشید.

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر:

• تلفن تماس برای دریافت مشاوره و خدمات داوری: 02188321088 و 02188323279
• تلفن همراه برای طرح درخواست مشاوره و خدمات داوری: 09123836621 و 09122985077
• ایمیل برای طرح سوالات و درخواست ها و ارسال مدارک: irandavary@gmail.com
• تلفن همراه برای ثبت نام در دوره های آموزش داوری: 09059298683