داوری در قراردادها

داوری در قراردادها

داوری در قراردادها یا داوری در دعاوی اصطلاحی است که امروزه در زمان تنظیم بسیاری از قراردادها در خصوص درج آن به عنوان یک شرط داوری برای حل اختلاف از طریق داوری مورد توجه مدیران و کارشناسان و مشاوران حقوقی قرار می گیرد.

نقش داوری در قراردادها

پیش بینی داوری در قراردادها به صورت شرط داوری یا به صورت موافقت نامه داوری یا قرارداد داوری مستقل، همیشه برای تنظیم کنندگان قراردادها و حتی طرفین قرارداد ها با شک و تردیدهای زیادی همراه بوده است چرا که هنوز فرهنگ استفاده از داور در جامعه ما توسعه پیدا نکرده و عموم مردم و حتی قشر تحصیل کرده و آگاه جامعه هم ترجیح می‌دهند که اختلافات خود را از طریق محاکم دادگستری حل و فصل نمایند.

معایب حل اختلاف از طریق محاکم قضایی

امروزه حجم انبوه پرونده های مطروحه در محاکم دادگستری و نیز طولانی بودن فرایند رسیدگی و دادرسی و عدم تخصص برخی از قضات نسبت به اختلافات مطروحه و همچنین عدم دقت و توجه قضات به خواسته ها و اظهارات طرفین برای صدور رأی عادلانه و در کنار همه این موارد، بالا رفتن هزینه های دادرسی باعث شده است که مردم با آگاهی از معایب حل اختلاف از طریق محاکم دادگستری، از ترجیح عمومی خود عدول کرده و همانند آباء و اجداد خود به حل اختلاف از طریق داوری و مذاکره و مصالحه بازگشت نمایند.

بازگشت به سنت ها با داوری در قراردادها

امروزه بازگشت افراد جامعه به سنت حسنه داوری، فرم و قالب مشخصی پیدا کرده و اجرای صحیح آن تابع تشریفات مشخص و گاهاً الزام آوری شده است که از جمله این شرایط لزوم تنظیم قرارداد داوری یا همان موافقت‌نامه داوری می باشد چه این که بدون این قرارداد، عملاً امکان حل اختلاف از طریق داوری فراهم نبوده و در نبود این توافقنامه، محاکم دادگستری صلاحیت حل اختلاف پیدا می نمایند.

موافقت نامه داوری که در واقع توافق طرفین برای حل اختلاف از طریق داوری و بیان نحوه حل اختلاف و حدود اختیارات داور می باشد، ممکن است قبل از بروز اختلاف و در ضمن قرارداد به صورت موضوعی مستقل یا به صورت شرط داوری ذکر گردد یا اینکه طرفین برای حل اختلاف از طریق داوری ، قرارداد داوری مستقلی تنظیم نمایند که این قرارداد نیز می تواند قبل از بروز اختلاف یا پس از آن تنظیم گردد .

اساساً ممکن است که هیچ گونه قرارداد داوری کتبی و نوشته شده بین طرفین وجود نداشته باشد و طرفین پس از بروز اختلاف عملاً با مراجعه به داور مرضی الطرفین تقاضای رسیدگی و حل اختلاف نمایند . یا در صورت عدم توافق در انتخاب داور مرضی الطرفین یا اساساً انتخاب داور به دادگاه صالح مراجعه نمایند.

در هر حال انتخاب هر یک از روش های فوق به معنی رجوع به داوری و رد صلاحیت محاکم دادگستری بوده و چون قبول اصل داوری ناشی از قرارداد کتبی یا شفاهی بین طرفی می باشد از این رو به عنوان داوری در قراردادها بین عموم مردم شهرت پیدا کرده است.

جمع بندی مباحث

داوری در قراردادها در کل به مفهوم پذیرش حل اختلاف از طریق داوری بوده و در واقع به نوعی همان، داوری در دعاوی تلقی می شود و مهمترین اثر این توافق یا قرارداد نفی صلاحیت از محاکم دادگستری بوده و به عبارت دیگر با وجود شرط داوری در قراردادها، محاکم دادگستری نمی‌توانند به اختلافات طرفین که ناشی از قرارداد دارای شرط داوری می باشد رسیدگی نمایند.

اینکه داوری چه آثار حقوقی به همراه داشته و اساساً شرایط داور برای داوری چیست و رأی صادره از سوی داور باید حائز چه شرایط شکلی و ماهوی بوده و ابلاغ رأی داور چگونه باید انجام پذیرد موضوعاتی است که از حوزه اختصاصی و جزئی بررسی موضوع این نوشته خارج بوده و اساساً نیاز به بررسی مستقل دارد که خوشبختانه همکاران محترم ایران داوری در مقالات و یادداشت های خود به تفصیل در خصوص این موضوعات به بحث و بررسی پرداخته اند و یا در نوشته های آتی به موضوعات جزئی تر مرتبط با این موارد خواهند پرداخت.

در نهایت هدف از نگارش این نوشته مختصر، بیان مفهوم عامیانه و حقوقی داوری در قراردادها بود که در این مقال به همین میزان توضیح بسنده می کنیم.

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر:

• تلفن تماس برای دریافت مشاوره و خدمات داوری: 02188321088 و 02188323279
• تلفن همراه برای طرح درخواست مشاوره و خدمات داوری: 09123836621 و 09122985077
• ایمیل برای طرح سوالات و درخواست ها و ارسال مدارک: irandavary@gmail.com
• تلفن همراه برای ثبت نام در دوره های آموزش داوری: 09059298683