انتقال شرط داوری

انتقال شرط داوری

انتقال شرط داوری در حقوق ایران به تبع واگذاری قراردادی که در آن داوری شرط شده است صورت می گیرد.

نهاد داوری دارای ماهیتی قراردادی می باشد و یکی از اصول مهم حاکم بر قراردادها اصل نسبی بودن قراردادها است. بر این اساس آثار قرارداد ها مثل شرط داوری ، فقط متوجه طرفین اختلاف می باشد و اشخاص ثالث را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.

با این وجود واگذاری قرارداد و حقوق و تعهدات ناشی از آن استثنایی را بر این اصل وارد کرده و از این طریق آثار قرارداد به اشخاص ثالث نیز تسری یافته است.

لذا ماهیت قراردادی شرط داوری و تاثیر آن بر اشخاص ثالث با واگذاری قرارداد اصلی به سه صورت قهری ارادی و تبعی به عنوان یک استثنا بر اصل نسبی بودن آثار قراردادها شناخته شده و مورد بررسی قرار می گیرد.

وقتی طرفین قرارداد در موقع انعقاد قرارداد حل و فصل اختلافات قراردادی احتمالی خود را به طریق داوری انتخاب می کنند در واقع به وجود شرط داوری در قرارداد توافق کرده‌اند در این راستا در صورت واگذاری اصل قرارداد بحث انتقال یا عدم انتقال شرط داوری پیش می آید.

بخش اول : انواع انتقال قرارداد

در خصوص انتقال شرط داوری در صورت واگذاری قرارداد ، ابتدا به بیان انواع انتقال قراردادها و تعریف آنها می پردازیم:

۱. انتقال ارادی قرارداد

در انتقال ارادی طرف قرارداد شخص ثالث را قائم مقام خود کرده و ازین طریق حقوق و تعهدات ناشی از قرارداد را به او انتقال می‌دهد.

انتقال شرط داوری نوعی حق است و انتقال گیرنده را از تمام ویژگی های موقعیت قراردادی بهره مند می نماید در واقع » انتقال موقعیت قراردادی « صورت می‌گیرد. لذا رضایت طرف دیگر نیز در خصوص این انتقال ضروری می باشد.

۲. انتقال تبعی قرارداد

در انتقال تبعی قرارداد هدف مستقیم طرفین انتقال مال است اما به دلیل ارتباطی که قرارداد با موضوع مبادله دارد قراردادهای سابق مثل شرط داوری نیز به تبع قرارداد اصلی به انتقال گیرنده منتقل می شود.

۳. انتقال قهری قرارداد

در انتقال قهری قرارداد بدون اینکه طرفین در این خصوص توافقی نمایند عقد به دیگری منتقل می شود مصداق بارز این نوع انتقال فوت یکی از طرفین در عقود لازم است که وراثت جانشین آنها می شوند.

بر اساس ماده ۴۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی که مقرر شده است داوری با فوت و حجر یکی از طرفین دعوا از بین می رود ،در نتیجه در صورت انتقال قهری قرارداد به ورثه ، شرط داوری ماهیت خود را از دست میدهد و در واقع منتقل نمی‌شود.

در حقوق ایران در مورد انتقال شرط داوری قوانین خاصی حاکم نبوده و دکترین نیز همچنان در این امر اختلاف نظر دارند اما در حقوق کشورهای خارجی به عنوان مثال انگلیس انتقال شرط داوری به ورثه مورد تایید قرار گرفته است و هدف از آن بهره مندی وراث از مزایای داوری می باشد.

بخش دوم : شرایط انتقال شرط داوری

در اینجا با قبول انتقال شرط داوری در واگذاری ارادی و تبعی عقد در تایید نظر استاد دکتر کاتوزیان به بیان مسائلی در این خصوص می پردازیم:

۱. در انتقال شرط داوری رضایت طرف عقد اصلی و طرف انتقال گیرنده لازم است و این رضایت شرط تحقق انتقال میباشد.

۲. عدم تصریح طرفین قرارداد به منع انتقال داوری در صورت واگذاری عقد اصلی،شرط است.

۳. عدم تصریح طرفین قرارداد به شخصی بودن داوری.

۴. رضایت طرف دیگر قرارداد اصلی به انتقال قرارداد نیز شرط می باشد.

بخش سوم : آثار انتقال شرط داوری

بعد از انتقال شرط داوری این موافقتنامه همان آثار و نتایجی که هر موافقتنامه داوری دارد را در رابطه میان طرف عقد اصلی و انتقال گیرنده خواهد داشت.

لذا در صورت بروز اختلاف ، طرفین ملزم به ارجاع امر به داوری و حل و فصل اختلاف به این طریق می باشند.

بخش چهارم : مقایسه انواع انتقال شرط داوری

 در انتقال قهری و تبعی ، انتقال به حکم قانون است لذا رضایت طرف عقد اصلی لازم نیست اما در انتقال ارادی رضایت طرف دیگر عقد اصلی ضرورت دارد.

 موافقتنامه داوری ،یکی از تضمینات و توابع قرارداد می باشد و همراه آن منتقل می شود.اما در انتقال قهری داوری بنا به حکم ماده ۴۸۱ منتفی است البته فقط در مورد فوت و حجر قابلیت اعمال دارد و در مواردی مثل ادغام شرکتها این حکم اعمال نمی گردد و شرط داوری با تحقق سایر شرایط به شرکت جدید منتقل می شود.

ایران داوری با حضور داوران مجرب و کاردان در خصوص انتخاب داور و ارائه راه حلهای قانونی در جهت حل مشکلات و ابهامات حقوقی شما در خصوص داوری آماده ارائه خدمات و پاسخ گویی به سوالات تخصصی حقوقی شما به صورت  آنلاین و حضوری می باشد.

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر:

• تلفن تماس برای دریافت مشاوره و خدمات داوری: 02188321088 و 02188323279
• تلفن همراه برای طرح درخواست مشاوره و خدمات داوری: 09123836621 و 09122985077
• ایمیل برای طرح سوالات و درخواست ها و ارسال مدارک: irandavary@gmail.com
• تلفن همراه برای ثبت نام در دوره های آموزش داوری: 09059298683