اعتبار امر مختومه در داوری

اعتبار امر مختومه در داوری

اعتبار امر مختومه یکی از اصول حقوقی مهم در قوانین ایران است و به مفهوم منع طرح مجدد دعوا در خصوص موضوعی است که قبلاً درخصوص آن دعوایی طرح، رسیدگی و رای صادر شده است.

این اصل بیانگر این امر می باشد که به دعوایی که سابقاً با وحدت طرفین دعوا ، وحدت موضوع و سبب رسیدگی شده، امکان رسیدگی مجدد وجود ندارد و به عبارتی رای صادره در دعوای مزبور از اعتبار امر مختومه برخوردار است.

قانونگذار با هدف استحکام بخشیدن به اعتبار آرای قضایی و جلوگیری از محاکمه مضاعف و برقراری نظم عمومی قوانینی در این خصوص تصویب نموده و طرفین دعوا را ملزم به تبعیت از آن کرده است.

بنابراین بعد از صدور رای در خصوص دعوای، طرفین دعوا ملزم به تبعیت از آن می باشند البته این الزام غالبا قطعی و مسلم نیست و در صورتی که اعتراضی نسبت به رای وجود داشته باشد طرفین دعوا می توانند به طریق تجدید نظر خواهی، واخواهی، فرجام خواهی و اعاده دادرسی در مواعد قانونی نسبت به آن اعتراض کنند ولی طرح مجدد همان دعوا ممکن نیست.

اعتبار امر مختومه در رای داور

در خصوص آرای صادره در مراجع قضایی اسناد و مواد قانونی مسلمی وجود دارد اما در مورد آرای صادره از مراجع داوری تصریح قانونی و مسلمی موجود نمی باشد.

لذا در این نوشتار به بررسی این موضوع می پردازیم که آیا آرای صادره توسط داور نیز از اعتبار امر مختومه برخوردار است؟

مرجع داوری هم برای دولت و هم برای مردم مزیت‌هایی دارد مهمترین فایده فعالیت نهاد داوری برای دولت کاستن از پرونده‌ها و تراکم دعاوی در دادگاه‌ها است به این ترتیب رسیدگی قضایی تسریع می گردد و نیروی کار دادگستری با دقت بیشتری به پرونده ها رسیدگی می کنند مردم هم به دلیل صرف وقت کمتر و هزینه کمتر و تسریع روند رسیدگی از این مرجع استقبال می نمایند.

از آنجایی که اجرای رای داوری نیز دارای ضمانت اجرا، اصول و قواعدی همانند رای قضایی است و برای طرفین لازم الاجراست و کلیه آثار حقوقی رای قضایی را دارد لذا می توان استنباط نمود که برای رای داوری نیز باید اعتبار امر مختومه را در نظر گرفت.

نظرات مخالف

در مورد اعتبار امر مختومه در داوری در میان دکترین حقوقی نظرات مختلفی وجود دارد برخی با توجه به نص قانون که شرایط اعتبار امر قضاوت شده را پیش بینی نموده و تنها حکم دادگاه ها را دارای این اعتبار دانسته آرای داوری را فاقد اعتبار امر مختومه می دانند .

برخی نیز فقط در صورتی رای داوری را دارای اعتبار امر قضاوت شده می‌دانند که داوری با دستور دادگاه انجام شده باشد.

به نظر می‌رسد با توجه به فلسفه وجودی داوری و اصول و قواعد رسیدگی در حقوق ایران یعنی موجه و مدلل بودن رای داور و عدم مخالفت رای با قوانین موجد حق، رای داوری نیز از اعتبار امر مختومه برخوردار است زیرا رای داوری تمام ویژگی های یک رای قضایی را دارد.

توجیه اعتبار امر مختومه رای داوری

قطعی بودن ،لازم الاجرا بودن، ابلاغ و اجرای رای و قابلیت استنادی رای داور همگی حاکی از این امر می کند که رای داوری دارای همان اعتبار رای قضایی است و تنها مرجع رسیدگی در آن مرجع به لحاظ مصالح عمومی متفاوت می باشد ولی در اصل عملکرد و آثار هر دو یکیست.

ایران داوری مرکز تخصصی داوری در ایران است و با حضور مشاوران و داوران مجرب و متخصص در تمامی زمینه های حقوقی آماده ارائه خدمات داوری به متقاضیان می باشد.

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر:

• تلفن تماس برای دریافت مشاوره و خدمات داوری: 02188321088 و 02188323279
• تلفن همراه برای طرح درخواست مشاوره و خدمات داوری: 09123836621 و 09122985077
• ایمیل برای طرح سوالات و درخواست ها و ارسال مدارک: irandavary@gmail.com
• تلفن همراه برای ثبت نام در دوره های آموزش داوری: 09059298683