انتخاب داور برخلاف اصول داوری

موضوع: انتخاب داور برخلاف اصول داوری

استعلام :

در قراردادی طرفین موضوع حل اختلاف را به داوری ارجاع و مقرر کرده‌اند هر طرف یک داور معرفی کند.

هر یک از داوران نظری مخالف داور دیگر ارائه کرده‌اند و یکی از طرفین با مراجعه به دادگاه ابطال رأی داور مقابل را درخواست کرده است.

دادگاه نیز به سبب انفرادی بودن رأی صادره آن را فاقد اوصاف رای داوری دانسته و قرار عدم استماع دعوا صادر کرده است.

(نتیجه: در داوری ای که در آن توافق بر رسیدگی با بیش از یک داور بوده اگر رای توسط یک داور صادر شده باشد اعتبار نخواهد داشت (یعنی قابل اجرا نیست) حتی درخواست ابطال آن رای قابل رسیدگی توسط دادگاه نخواهد بود.)

1.  آیا دادگاه ، صالح به رسیدگی به اصل دعوا و اختلاف است؟
2.  آیا با درخواست طرفین ، دادگاه می‌تواند رای داورها را ابطال و آنها را ملزم به صدور مجدد رای کند؟
3.  آیا طرفین در صورت عدم توافق می‌توانند از دادگاه درخواست داور نمایند و آیا دادگاه ملزم به تعیین داور است؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

اولاً

از مواد ۴۵۹ و ۴۶۴ قانون آیین دادرسی دادگاه‌‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ چنین مستفاد می شود که:

علی‌الاصول هیات داوری باید به گونه‌ای تعیین شود که در فرض اختلاف نظر بین آنان تحقق اکثریت امکان‌پذیر باشد.

پس در این فرض اصول انتخاب داور رعایت نشده است.

در فرض سؤال که طرفین قرارداد هیات داوری را با دو عضو تعیین کرده‌ و فرآیندی برای تعیین عضو سوم نیز پیش‌بینی نکرده‌اند،

ترکیب تعیین شده در صورتی مجاز به صدور رأی می‌باشد که رأی خود را به اتفاق آراء صادر کند.

بنابراین، در فرض سؤال که اشخاص تعیین شده هر یک جداگانه نظری معارض با دیگری اعلام کرده‌اند، نظرات اعلامی عنوان رای داوران منتخب را ندارد و فاقد اعتبار است.

ثانیاً

در فرض سؤال چنانچه مهلت داوری سپری نشده باشد،

داوران تعیین شده در صورت حصول اتفاق نظر می‌توانند مجدد رای صادر کنند و در فرض سپری شدن مهلت داوری، رسیدگی به موضوع در صلاحیت دادگاه خواهد بود.

نتیجه گیری

برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی طرفین باید موقع توافق و تعیین داوری ، یا یک داور انتخاب کنند یا اگر هیات داوری تعیین می کنند تعداد آنها فرد باشد تا رای اکثریت مورد تایید قرار بگیرد.

همچنین طرفین در هر زمان حتی پس از طرح دعوا در دادگاه می توانند دوباره برای حل و فصل اختلاف خود مرجع داوری را تعیین کنند.

اما اگر مدت داوری سپری شد و طرفین در این باره به توافق نرسیدند هر کدام می توانند برای طرح دعوا در دادگاه اقدام نمایند. در هر صورت برای پیشگیری ار عواقب انتخاب داور برخلاف اصول داوری بهتر است از مشاوره داوری بهره مند شوید.

شماره نظریه : ۷/۱۴۰۲/۱۱۱۳

شماره پرونده : ۱۴۰۲-۱۲۷-۱۱۱۳

تاریخ نظریه : ۱۴۰۳/۰۴/۲۹

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر:

• تلفن تماس برای دریافت مشاوره و خدمات داوری: 02188321088 و 02188323279
• تلفن همراه برای طرح درخواست مشاوره و خدمات داوری: 09123836621 و 09122985077
• ایمیل برای طرح سوالات و درخواست ها و ارسال مدارک: irandavary@gmail.com
• تلفن همراه برای ثبت نام در دوره های آموزش داوری: 09059298683