/ 13 بهمن 1403 / No Comments / In یادداشت‌ها / By لیدا مقدم

در این نوشتار تفاوت داوری و میانجیگری را بیان می کنیم و به مقایسه روش های جایگزین حل اختلاف و جایگاه داوری در کنار میانجیگری در حقوق ایران می پردازیم.

۴ تفاوت مهم داوری و میانجی‌گری

تفاوت در نقش طرفین
تفاوت در نتیجه نهایی
تفاوت در رسمیت و هزینه ها
تفاوت در انعطاف‌پذیری

در ادامه نوشتار نکات حقوقی کاربردی مربوط به روش های جایگزین حل اختلاف را بیان می کنیم.

داوری

داوری یک روش حل اختلاف شبه‌قضایی است که در آن یک شخصی بی‌طرف و کاردان به عنوان داور با بررسی اسناد و مدارک و شنیدن استدلال‌های طرفین، یک تصمیم الزام‌آور درباره موضوع اختلاف صادر می‌کند که رای داوری نامیده می شود. این رای مانند رای صادره از دادگاه ، لازم الاجرا بوده و قابل اعتراض نیز هست.

میانجی‌گری

میانجیگری یک روش حل اختلاف مذاکره‌ محور است که در آن یک شخص بی‌طرف و سررشته دار به عنوان میانجی به طرفین اختلاف کمک می‌کند تا از راه گفتگو به یک توافق مشترک برسند، بدون اینکه تصمیمی را به آنها تحمیل کند و در نهایت طرفین درباره چگونگی حل اختلاف، خودشان به توافق می رسند و میانجی تنها نقش تسهیل کننده را دارد.

تفاوت داوری و میانجیگری

۱- تفاوت در نقش طرفین اختلاف

در داوری:

طرفین کنترل کمتری بر نتیجه دعوا دارند چون داور تصمیم نهایی را می‌گیرد.

در میانجی‌گری:

طرفین کنترل بیشتری دارند و خودشان در مورد نتیجه توافق می‌کنند میانجی تنها نقش راهنما را دارد.

۲-تفاوت در نتیجه حل اختلاف

۱. حکم داوری:

نتیجه حل اختلاف در رای داور مشخص می شود که الزام‌آور است و مانند رای دادگاه قابلیت اجرایی دارد.

برابر ماده ۴۹۰ قانون آیین دادرسی مدنی طرفین ظرف ۲۰ روز پس از ابلاغ رای داور ، حق اعتراض به رای داوری را دارند و می توانند ابطال آن را درخواست کنند.

۲. توافق میانجی‌گری:

توافقی که با میانجیگری حاصل می شود، غیرالزام‌آور است مگر اینکه طرفین به صورت رسمی آن را مکتوب و قانونی کنند.در این صورت توافقنامه حکم یک قرارداد را خواهد داشت که طرفین با امضای آن متعهد به مفاد آن می گردند.

در ادامه نوشتار رسمیت داوری و میانجیگری و هزینه های آنها را مقایسه خواهیم کرد.

۳- تفاوت در رسمیت و هزینه ها

داوری ساختاری رسمی‌تر دارد و معمولاً پرهزینه‌تر است.

میانجی‌گری روشی غیررسمی‌ بوده و معمولاً کم‌هزینه‌تر از داوری است.

۴- تفاوت در انعطاف‌پذیری

داوری کمتر از میانجیگری انعطاف‌پذیر است، زیرا بر اساس قوانین و اسناد شواهد و مدارک موجود تصمیم‌گیری می‌شود.

میانجی‌گری بسیار انعطاف‌پذیر است و بستگی به نظر طرفین دارد.

در چه شرایطی از داوری یا میانجی‌گری استفاده کنیم؟

پیشنهاد ایران داوری برای کاربران عزیز:

از داوری استفاده کنید اگر:

یک تصمیم قطعی و الزام‌آور می خواهید

موضوع اختلاف تان پیچیده و فنی است و نیاز به یک شخص کارآزموده و بی‌طرف دارید

نمی‌خواهید اختلاف شما علنی شود با این حال می خواهید همچنان حکمی قانونی داشته باشید.

از میانجیگری استفاده کنید اگر:

می‌خواهید رابطه کاری یا شخصی خود را حفظ کنید با این حال به یک راه‌حل دوستانه و سریع نیاز دارید.

می خواهید خودتان در تصمیم‌گیری نهایی نقش داشته باشید.

نتیجه‌گیری:

به طور خلاصه می توان گفت : میانجیگری مبتنی بر مذاکره و همکاری طرفین است ، میانجی مذاکره را برای طرفین آسان می کند در نهایت طرفین با کمک و راهنمایی میانجی خودشان تصمیم می گیرند.

این روش در مقایسه با داوری ، هزینه کمتری دارد ولی انعطاف پذیر است چون رسمی نیست پس الزامی برای طرفین ایجاد نمی کند مگر اینکه خودشان الزامی بودن توافق خود را بنویسند و امضا کنند.

ولی داوری شبیه به یک دادگاه خصوصی است که داور پس از بررسی و رسیدگی به اختلاف تصمیم خود را به عنوان رای لازم الاجرا صادر می کند.

برگزیدن داوری یا میانجی‌گری بستگی به شرایط و نیازهای طرفین دارد. اگر طرفین به دنبال تصمیمی قطعی و قابل‌اجرا هستند، داوری مناسب‌تر است. ولی اگر هدف، حل اختلاف به شیوه‌ای دوستانه است، میانجی‌گری گزینه بهتری خواهد بود.

ایران داوری مرکز تخصصی داوری در ایران است که با حضور مشاوران متخصص و مجرب آماده ارائه خدمات داوری ، قبول داوری ، مشاوره های تخصصی داوری می باشد.

ترجمه مطلب به زبان‌های دیگر: